Czy taśmy paroszczelne są obowiązkowe przy montażu?

Przepisy nie nakładają obowiązku stosowania taśm paroszczelnych przy montażu okien, jednak ich użycie często decyduje o szczelności i trwałości całej konstrukcji. W praktyce to inwestor lub wykonawca podejmuje decyzję, mając na uwadze standardy budowlane i oczekiwane parametry izolacji. Sprawdź, kiedy zastosowanie taśm staje się niezbędne i z jakimi konsekwencjami wiąże się ich pominięcie.

Czym są taśmy paroszczelne i do czego służą?

Taśmy paroszczelne to specjalistyczne materiały uszczelniające, wykonane najczęściej z tworzywa sztucznego i warstwy klejącej, przeznaczone do zapobiegania przenikaniu pary wodnej pomiędzy wnętrzem budynku a warstwą izolacji termicznej. Montuje się je najczęściej po ciepłej, czyli wewnętrznej stronie stolarki okiennej lub drzwiowej, żeby skutecznie zabezpieczyć złącze montażowe przed wnikaniem wilgoci z pomieszczeń do przestrzeni termoizolacyjnej.

Rolą taśm paroszczelnych jest stworzenie szczelnej bariery parowej, która minimalizuje ryzyko skraplania się wilgoci w warstwie izolacji oraz przeciwdziała degradacji materiałów budowlanych wokół okien i drzwi. Taśmy te są projektowane tak, by ich współczynnik Sd (współczynnik oporu dyfuzyjnego) był odpowiednio wysoki, co bezpośrednio przekłada się na skuteczne ograniczenie przenikania pary wodnej. Parametry poszczególnych taśm bywają różne – dostępne są produkty o Sd sięgającym nawet kilkudziesięciu metrów.

Stosowanie taśm paroszczelnych sprawdza się przede wszystkim w nowoczesnych budynkach o podwyższonych wymaganiach energetycznych, domach pasywnych i wszędzie tam, gdzie realizowany jest tzw. warstwowy montaż okien. Inwestorzy, którzy chcą spełnić wymagania technologii szczelnych przegród i wyeliminować problemy z wilgocią w przyszłości, powinni zwrócić uwagę na obecność tej warstwy podczas montażu stolarki.

Czy taśmy paroszczelne są obowiązkowe przy montażu okien i drzwi?

Taśmy paroszczelne obecnie nie są jednoznacznie wymagane przez ogólnopolskie przepisy budowlane przy montażu okien i drzwi we wszystkich budynkach, jednak ich zastosowanie stało się standardem w przypadku montażu warstwowego (tzw. „ciepłego montażu”). Najnowsze wytyczne ITB oraz zalecenia Związku Polskie Okna i Drzwi wskazują wyraźnie, że dla uzyskania odpowiednich parametrów izolacyjności cieplnej i szczelności połączenia okna z murem, taśmy paroszczelne powinny być używane, zwłaszcza w budynkach energooszczędnych i pasywnych.

Tam, gdzie w dokumentacji technicznej projektu (np. w projekcie budowlanym) lub w warunkach technicznych wykonania robót budowlanych przewidziano montaż warstwowy, taśmy paroszczelne są obligatoryjne – bez ich zastosowania odbiór robót może zostać zakwestionowany przez inspektora nadzoru. Brak zastosowania taśmy paroszczelnej już na etapie montażu będzie widoczny podczas badań szczelności budynku (testy Blower Door) wymaganych np. w domach pasywnych, co może skutkować odmową certyfikacji.

Prawo budowlane nie narzuca wprost obowiązku montażu taśm paroszczelnych dla wszystkich inwestycji, lecz normy dotyczące przenikalności powietrza (PN-EN 12207) i szczelności połączeń okiennych (np. RAL w Niemczech, WT w Polsce) de facto wymuszają ich zastosowanie dla osiągnięcia wymaganych wartości współczynnika infiltracji powietrza „a” (dopuszczalne wartości: od 0,1 do 0,3 m³/[mhdPa] w oknach nowoczesnych).

W praktyce inwestorzy, którzy oczekują wysokiej energooszczędności lub planują odbiór budynku pod kątem standardów WT 2021, powinni traktować taśmy paroszczelne jako obowiązkowy element prawidłowego montażu okien i drzwi – brak ich użycia oznacza ryzyko niewłaściwego funkcjonowania izolacji oraz potencjalne problemy z uzyskaniem wymaganej dokumentacji odbiorowej.

Jakie przepisy regulują stosowanie taśm paroszczelnych w budownictwie?

Stosowanie taśm paroszczelnych w budownictwie regulują przede wszystkim normy europejskie, w tym PN-EN 12207 dotycząca szczelności okien i drzwi oraz PN-EN 14351-1, która określa wymagania związane z właściwościami użytkowymi okien i drzwi zewnętrznych. Przepisy nie nakładają bezpośredniego obowiązku użycia taśm paroszczelnych, ale wskazują konieczność zapewnienia szczelności warstw montażowych zgodnie z zasadą „szczelniej od wewnątrz niż od zewnątrz”.

Polskie Warunki Techniczne (Dz.U. 2022 poz. 1225) wymagają, by połączenia okien i drzwi z murem zabezpieczały przed niekontrolowanymi stratami ciepła i przenikaniem wilgoci, co pośrednio wymusza stosowanie rozwiązań takich jak taśmy paroszczelne. W dokumentach technicznych ITB oraz wytycznych RAL jasno określono konieczność zastosowania warstw paroizolacyjnych podczas tzw. „ciepłego montażu”, aby spełnić wymagania dotyczące energooszczędności i trwałości przegród.

Na szczególną uwagę zasługują wytyczne do montażu stolarki budowlanej opracowane przez Instytut Techniki Budowlanej (Instrukcja ITB nr 421/2017), które precyzują, że dla zachowania deklarowanych parametrów stolarki należy wykonać trójwarstwowy montaż obejmujący od wewnątrz warstwę paroszczelną – realizowaną najczęściej przez taśmy paroszczelne. Certyfikacje i oceny techniczne uzyskiwane przez producentów wymagają zgodności z powyższymi normami, dlatego ich niespełnienie może skutkować utratą gwarancji lub odmową odbioru prac przez nadzór budowlany.

W jakich sytuacjach konieczne jest użycie taśmy paroszczelnej?

Taśma paroszczelna jest konieczna zawsze tam, gdzie zabezpieczenie warstwy montażowej przed przenikaniem wilgoci z wnętrza pomieszczeń jest wymagane – zarówno przez normy techniczne, jak i charakter inwestycji. Stosuje się ją bezwzględnie przy montażu okien i drzwi w budynkach o podwyższonych wymaganiach energooszczędności, takich jak domy pasywne, budynki z certyfikatem NF40/NF15, a także wszędzie tam, gdzie projekt przewiduje montaż warstwowy na piance poliuretanowej.

Wymóg użycia taśmy paroszczelnej pojawia się przy ocieplaniu budynku metodą ETICS oraz w sytuacjach, gdy strefa montażu okien lub drzwi przebiega przez przegrody szczególnie podatne na kondensację pary wodnej, np. w ścianach dwuwarstwowych lub trójwarstwowych. Ochrona styku okno–mur za pomocą taśmy jest niezbędna również przy montażu stolarki w pomieszczeniach narażonych na wysoką wilgotność powietrza, takich jak łazienki, pralnie czy kuchnie, gdzie wzrost parowania może zagrażać trwałości złącza.

Taśma paroszczelna bywa wymagana podczas realizacji inwestycji publicznych i deweloperskich, w których dokumentacja przetargowa lub specyfikacja techniczna jasno wskazuje na potrzebę stosowania rozwiązań ograniczających migrację wilgoci. Niektóre systemy montażowe oraz gwarancje producentów stolarki okiennej i drzwiowej uzależniają swoją ważność od prawidłowego użycia taśmy paroszczelnej, co zostaje zapisane w kartach technicznych produktów.

Jakie są skutki niewłaściwego montażu okien bez taśmy paroszczelnej?

Brak taśmy paroszczelnej podczas montażu okien skutkuje przenikaniem wilgoci z wnętrza budynku do warstwy montażowej, co prowadzi do degradacji piany montażowej i utraty jej właściwości izolacyjnych. W efekcie obniża się szczelność połączenia okna z murem, sprzyjając powstawaniu mostków termicznych oraz kondensacji pary wodnej w piankach i na ościeżach, szczególnie w sezonie grzewczym.

W wyniku przedostawania się wilgoci mogą pojawiać się trwałe zawilgocenia, rozwój grzybów i pleśni, a także korozja metalowych elementów okuć. To nie tylko pogarsza komfort użytkowania pomieszczeń, ale również może prowadzić do uszkodzenia konstrukcji budynku i przyspieszonej degradacji tynków oraz warstw wykończeniowych wokół okien.

Poniżej zestawiono skutki niewłaściwego montażu okien bez taśmy paroszczelnej w zależności od pory roku:

Z przedstawionych danych wynika, że skutki błędnego montażu okien bez taśmy paroszczelnej są szczególnie odczuwalne w sezonie zimowym, co prowadzi do poważnych strat ciepła i stanowi zagrożenie dla zdrowia. Niewłaściwe zabezpieczenie tego elementu wyraźnie obniża trwałość i funkcjonalność całej stolarki okiennej.

Jak poprawnie zamontować taśmy paroszczelne?

Taśmy paroszczelne należy montować wyłącznie na suchych, czystych i odtłuszczonych powierzchniach, po uprzednim usunięciu kurzu, resztek tynku i pyłu budowlanego. W przypadku montażu w miejscach narażonych na nadmierną wilgotność lub nierówności zaleca się stosowanie gruntów poprawiających przyczepność. Taśmę należy aplikować równolegle do krawędzi ościeża, rozpoczynając od górnej części otworu i kontynuować wokół całego obwodu, unikając zagięć czy naciągnięć, które mogłyby spowodować rozszczelnienie. Na łączeniach taśmy trzeba zachować co najmniej 5 cm zakładu, który następnie mocno dociska się wałkiem, by zapewnić ciągłość warstwy paroszczelnej.

Miejsca przylegania taśmy do ramy okiennej przykleja się do powierzchni profilu zgodnie z zaleceniami producenta, wykorzystując fabryczny pasek samoprzylepny lub profesjonalne kleje poliuretanowe dopasowane do systemu montażowego. Po zamocowaniu taśmy do ramy, jej drugi brzeg wpuszcza się do wnęki ościeża, a następnie zakleja odpowiednią zaprawą lub tynkiem, co dodatkowo uszczelnia połączenie i zwiększa trwałość zabezpieczenia. Szczególną uwagę zwraca się na narożniki – tu taśma powinna być wywinięta i przepleciona, aby zachować ciągłość izolacji i uniknąć potencjalnych mostków pary wodnej. Przy montażu w temperaturze poniżej 5°C niektóre taśmy wymagają stosowania podgrzewania lub dedykowanych aktywatorów, o czym zawsze informuje karta techniczna produktu.